niedziela, 19 maja 2019

SCHLOSS WARTENBERG W PRZEGORZAŁACH


zamek przegorzały

Jadąc w kierunku Bielan lub Tyńca (zwłaszcza Wiślaną Trasą Rowerową), pewnie wielu zastanawiało się cóż to za majestatyczna budowla wystaje na krańcu Lasu Wolskiego na przegorzalskich skałach wapiennych.
O Zamku Królewskim na Wawelu wie każdy Polak, słyszało o nim wielu za granicami naszego kraju. Niewielu jednak wie, że w Krakowie znajduje się jeszcze jeden zamek, znacznie młodszy i wciąż skrupulatnie pomijany w ofercie turystycznej stolicy Małopolski.
Dzieje się to z uwagi na niechlubną historię jego powstania. Otóż Zamek Przegorzalski został zbudowany jako Schloss Wartenberg (niem. zamek góra-strażnica) z polecenia niemieckiego okupanta w okresie II wojny światowej. Jest jednym z niewielu zachowanych dzieł architektury III Rzeszy w Krakowie.
Cała historia zaczęła się prawdopodobnie w okolicy roku 1940 gdy baron Otto von Wächter, starosta dystryktu krakowskiego w czasie okupacji, zechciał zamieszkać w willi znanego i poważanego krakowskiego architekta Adolfa Szyszko-Bohusza, która znajduje się po dziś dzień w sąsiedztwie później wybudowanego zamku.
Willa ta jest oryginalną budowlą, zaprojektowaną przez samego właściciela, która została wybudowana w latach 1928-1929 w formie półrotundy. Oprócz willi na wzgórzu znajdował się ogród oraz basen, którego pozostałości możemy nadal obejrzeć.

willa baszta przegorzały

willa baszta przegorzały

herb odyniec
Herb "Odyniec".

herb korab
Herb "Korab".

willa baszta przegorzały

Dawny ogród i basen.




Naziści chcieli wymusić na architekcie zamianę willi na inne grunty lub zaproponować dzierżawę, lecz ten był nieugięty i nie wyraził zgody. Skończyło się to aresztowaniem go pod fałszywym pretekstem.
Wkrótce potem ruszyły plany rozbudowy wzgórza, na którym Wächter postanowił wybudować sporej wielkości zamek, pod przykrywką sanatorium dla esesmanów.
W 1942 roku ruszyły prace związane z budową zamku wraz z zespołem pomniejszych budynków.
Jako część budulca użyto ponoć materiałów pochodzących z rozebranego klasztoru w Nowym Wiśniczu.
Wspomniany wcześniej Szyszko-Bohusz został zmuszony przez Niemców do podpisania się pod planami na których widniały także podpisy architektów z Rzeszy Richarda Pfoba i Hansa Petermaira.
Niemcy planowali także połączenie zamku z gościńcem przebiegającym u stóp wzgórza kolejką linową, lecz inwestycja nie została rozpoczęta.
Po przepędzeniu niemieckiego okupanta, kolejny sowiecki utworzył w zamku szpital.
Prawowity właściciel gruntów Szyszko-Bohusz bezskutecznie próbował odzyskać mienie od komunistycznych władz, zatem w konsekwencji Willa Baszta oraz zamek wraz z przyległościami zostały znacjonalizowane.
Od 1952 roku mieścił się tutaj Instytut Badawczy Leśnictwa.
Od 1973 roku obiekt zmienił gospodarza na Uniwersytet Jagielloński. Dodatkowo w zamku mieści się hotel oraz restauracja.


zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały
Główne wejście do zamku.

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały

zamek przegorzały


wartownia garaż zamek przegorzały
Wartownia - garaż.


Naprawdę polecam wybrać się tutaj chociażby dlatego, by podziwiać zapierające dech w piersiach widoki roztaczające się z zamkowego tarasu.
Oprócz rozległej doliny Wisły widać stąd przy dobrych warunkach Beskidy oraz Tatry.
Tuż obok znajduje się także rezerwat "Skałki Przegorzalskie".

widok na dolinę wisły zamek przegorzały
Widok na dolinę Wisły i Kraków.

widok na dolinę wisły klasztor kamedułów zamek przegorzały
W oddali po prawej widoczny Klasztor Kamedułów na Srebrnej Górze.

Dodatkowo w ogrodzie znajduje się kilka rzeźb autorstwa artystki Marioli Wawrzusiak.








3 komentarze:

  1. Otto von Wächter był gubernatorem dystryktu Kraków, a nie starostą.

    OdpowiedzUsuń
  2. Tajemniczy Kraków26 czerwca 2021 10:54

    Dziękuję za sprostowanie.

    OdpowiedzUsuń

  3. Projektowanie ogrodów to sztuka, a firma ta jest jej mistrzem. Ich kreatywne podejście, harmonia kształtów i barw sprawiają, że każdy ogród staje się unikalną oazą piękna i spokoju. https://cordataogrody.pl/

    OdpowiedzUsuń